จากข่าวของ Jane's มีการประเมินว่าแบบตัวเลือกเครื่องบินฝึกไอพ่นที่จะเข้าแข่งขันในโครงการจัดหาเครื่องบินฝึกขั้นก้าวหน้าใหม่ของกองทัพอากาศไทยนั้น
มีอยู่ 5แบบด้วยกันคือ
KAI T-50
Alenia Aermacchi M-346
ซึ่งเครื่องทั้งสองแบบได้วิเคราะห์ไปก่อนหน้านี้แล้ว่าในงบประมาณที่กองทัพอากาศไทยตั้งไว้ $400 million ซึ่งยังไม่ทราบว่าจะจัดหามาจำนวนกี่เครื่อง
โดยในจำนวนที่อาจจะจัดหา 12-18เครื่อง T-50 และ M-346 มีความเป็นไปได้มากที่สุด เพราะประเทศใน ASEAN คือ
อินโดนีเซีย(T-50 16เครื่อง) และสิงคโปร์(M-346 12เครื่อง) จัดหาไปใช้แล้วในงบประมาณที่ใกล้เคียงกับที่ไทยตั้งไว้
BAE Systems Hawk
Hawk เป็นเครื่องบินฝึกไอพ่นที่มีการพัฒนาและเปิดสายการผลิตมานาน
โดยรุ่นล่าสุดคือ Hawk T2 (Hawk 128 Advanced Jet Trainer) ที่กองทัพอากาศอังกฤษจัดหาไป 22-28เครื่องนั้น
ก็ยังมีหลายประเทศสนใจอยู่เช่น ซาอุดิอาระเบีย และโอมาน ที่ใช้ บ.ฝึก Hawk อยู่แล้ว
ซึ่งทั้งยังเป็นหนึ่งในแบบที่จะเข้าแข่งขันโครงการจัดหาเครื่องบินฝึก T-X แทน T-38 ของกองทัพอากาศสหรัฐฯด้วย
แต่ บ.Hawk มีราคาค่อนข้างแพงกว่า บ.แบบอื่นๆครับ จึงเป็นอันดับตัวเลือกที่รองลงมาจาก T-50 และ M-346 กองทัพอากาศไทยเคนกล่าวว่าสนใจอยู่
Aero L-159
ถึงกองทัพอากาศไทยจะเป็นจัดหา L-39ZA/ART เป็นจำนวนมาก แต่ L-159 จากสาธารณรัฐเชคมีโอกาสในโครงการนี้น้อยมากครับ
เพราะถ้าติดตามข่าวมาเครื่องแบบนี้ไม่เคยประจำการในประเทศอื่นนอกจากเชคเลย ถึงแม้ว่าจะเคยเสนอให้กับกองทัพอากาศหลายประเทศในช่วง๑๐ปีมานี้
Hongdu L-15
L-15 เป็นตัวเลือกอันดับท้ายสุดจากตัวเลือกทั้งหมด นอกจากความน่าเชื่อถือของอากาศยานจีน ซึ่งกองทัพอากาศไทยมีประสบการณ์สัมผัสเครื่องที่จีนเคยส่งมาสาธิตให้ชมแล้ว
L-15 เพิ่งจะอยู่ในขั้นต้นของการสั่งจัดหามาใชในกองทัพปลดปล่อยประชาชน และมีประเทศที่สนใจจัดหาไปใช้น้อยมากครับ
คือ แซมเบีย 6เครื่อง กับอีกประเทศที่ไม่เปิดเผย 12เครื่องซึ่งไม่มีหลักฐานชัดเจนนัก
แต่ประเด็นสำคัญคือสถานการณ์ภายในของไทยครับ
ถ้ามีปัญหามากๆการอนุมัติงบประมาณสำหรับโครงการจัดหาก็คงต้องเลื่อนออกไปอย่างไม่มีกำหนด
และอาจจะมีผลต่อปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเลือกแบบเครื่องด้วย
(ซึ่งถ้าทำให้กองทัพอากาศถูกบังคับให้เลือก L-15 ของจีนจริง จะเป็นสิ่งที่น่ากังวลมากครับ)
